Nawigacja

Aktualności

70. rocznica sfałszowanych wyborów do Sejmu – nowy portal IPN

W 70. rocznicę sfałszowanych przez komunistów wyborów do Sejmu Instytut Pamięci Narodowej uruchomił portal www.wybory1947.pl, na którym zgromadzono archiwalne dokumenty i fotografie, a także materiały edukacyjne dotyczące tego naznaczonego powszechnym terrorem wydarzenia – jednego z mitów założycielskich tzw. Polski Ludowej. 

– Niektórzy opozycjoniści liczyli, że w 1947 roku uda się zdobyć władzę w sposób demokratyczny, a zachodni sojusznicy upomną się o Polskę. To były złudzenia, a ok. 150 działaczy i zwolenników PSL zostało przez komunistyczne bojówki zamordowanych – powiedział wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma podczas wystąpienia inaugurującego prezentację nowego portalu IPN – wybory1947.pl na Przystanku Historia w Warszawie. Na portalu publikujemy niepokazywane dotąd materiały – w tym unikalne dokumenty i zdjęcia.

Portal będzie rozbudowywany, a kolejne niepublikowane wcześniej zasoby Instytutu będą systematycznie trafiać na tę stronę – zapowiedział dr Mariusz Żuławnik, zastępca dyrektora Archiwum IPN.

Wiceprezes Instytutu Mateusz Szpytma przypomniał postać jednej z ofiar ówczesnych brutalnych akcji komunistów – działacza PSL Józefa Hachlicę, więźnia KL Auschwitz, prezesa koła PSL w Prokocimiu. Został brutalnie zamordowany po tym, jak odważył się wygłosić płomienne przemówienie na pogrzebie innej ofiary komunistycznych prześladowań. Nie wahał się, choć wiedział, że UB wydał na niego wyrok śmierci.

Wkrótce „odwiedziło” go kilku uzbrojonych mężczyzn. Po wylegitymowaniu, odczytano wyrok śmierci. Świadkami zajścia były jego dzieci oraz Hanna Liszka, która znalazła potem zwłoki na schodach prowadzących do ogrodu. Twarz mężczyzny była zmasakrowana. Sprawcy oddali kilkanaście strzałów.

Zrobione wówczas zdjęcie stało się dowodem bestialskich działań funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. Ujrzało światło dzienne dzięki zagranicznej prasie, publikacji podjął się m.in. londyński „Daily Telegraph” (fotograf, który wykonał zdjęcie, oraz działacz PSL, student UJ z Krakowa, który sprowadził go na miejsce zbrodni, zostali później skazani na 5 i 6 lat więzienia).

Ze wspomnień rodziny wynika, że przedstawiciele UB byli na pogrzebie Hachlicy. Nawet po śmierci jego dom był obserwowany przez funkcjonariuszy. 

Według oficjalnych danych wyborczych PPR i jej koalicjanci (PPS, Stronnictwo Ludowe i Stronnictwo Demokratyczne) uzyskali 80,1 proc. głosów przy zaledwie 10,3 proc. PSL-u. W rzeczywistości „zwycięstwo” komunistów było możliwe dzięki zakrojonemu na szeroką skalę fałszerstwu. 19 stycznia 1947 roku zapisał się nad Wisłą jako dzień manipulacji i terroru.

Sfałszowane wybory przekreśliły szanse na rządy prawa w Polsce. Lider PSL w obawie przed represjami musiał uciekać z kraju. Partia komunistyczna przejęła pełnię władzy.

* * *

www.wybory1947.pl

Wybrane źródła (np. zarządzenia, rozkazy, sprawozdania, protokoły przesłuchań, materiały propagandowe i ikonograficzne) nie tylko przedstawiają przebieg wyborów, ale odsłaniają także kulisy przygotowań do ich przeprowadzenia. Pokazują skalę i metody represji  komunistycznych wymierzonych w członków i sympatyków kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka ugrupowania, a także działania podejmowane wobec zbrojnego podziemia niepodległościowego. W kategorii „Z archiwum IPN” znajduje się galeria zdjęć, która prezentuje fotografie z zasobów Instytutu.

Ofiarom przedwyborczych represji poświęcona jest osobna zakładka. W latach 1944–1947 komuniści dokonali blisko 150 skrytobójczych zabójstw działaczy i sympatyków PSL. Ludowcy ginęli z rąk bojówkarzy z PPR, funkcjonariuszy UB i MO, członków ORMO. Na portalu IPN zamieszczono niepełną listę ofiar komunistycznego terroru. 

W sekcji „Czytelnia” znajdują się publikacje cyfrowe i filmy poświęcone sfałszowanym wyborom sprzed 70 lat, informacje o wystawach IPN poruszających tę tematykę, a także materiały edukacyjne dla nauczycieli.

 

do góry