E-Księgarnia
Około 40 osób wzięło udział w rajdzie edukacyjnym wiodącym szlakiem miejsc pamięci i mogił wojennych na pograniczu powiatów: brzezińskiego i skierniewickiego.
Rajd rozpoczął się w Rogowie na cmentarzu z okresu I wojny światowej, na którym spoczywają żołnierze armii niemieckiej i rosyjskiej polegli w 1914 r. podczas ofensywy dęblińsko – warszawskiej oraz walk toczących się w połowie grudnia podczas odwrotu wojsk rosyjskich na linię rzeki Rawki po zakończeniu „operacji łódzkiej”. Uczestnikom rajdu przybliżone zostały zagadnienia związane m.in. z „Ustawą o grobach i cmentarzach wojennych” oraz udziałem Polaków w wielkiej wojnie i wagą tejże dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
Następnie rowerzyści udali się na cmentarz parafialny w Lipcach Reymontowskich, gdzie pochowanych zostało kilkadziesiąt ofiar cywilnych zamordowanych przez żołnierzy niemieckich 10 września 1939 r. na terenie miejscowości: Dąbrowa Mszadelska, Mszadla, Teresin, Siciska. Uczestnicy rajdu wysłuchali informacji przedstawiających przebieg tamtych wydarzeń. Ofiary zbrodni uczczono zapaleniem znicza i chwilą ciszy.
W Lipcach Reymontowskich zapalono również znicze pod pomnikiem upamiętniającym żołnierzy Batalionów Chłopskich oraz na kwaterze wojennej żołnierzy oddziału partyzanckiego AK pod dowództwem plut. Stanisława Borowskiego „Maszynisty”, którzy polegli w okolicach Chlebowa i Bobrowej 16.08.1944 r. w walce z oddziałami niemieckimi.
Kolejnym miejscem pamięci na trasie był pomnik – mogiła ppłk Tadeusza Golki ps. „Stefan”, szefa wyszkolenia Batalionów Chłopskich okręgu warszawskiego, który poległ 9.08.1944 r. podczas bitwy pod Trzcianką (pow. łowicki). Jego ciało przetransportowano w ciągu nocy na skraj lipieckiego lasu i Woli Drzewieckiej. Na miejscu jego pochówku postawiono po wojnie pomnik z tablicą epitafijną.
W Słupi upamiętniono żołnierzy z 30 Dywizji Piechoty Poleskiej spoczywających na cmentarzu parafialnym. Rowerzyści wysłuchali m. in. informacji o przebiegu bitwy stoczonej w tym rejonie 9 września 1939 r. przez tę dywizję wchodzącą w skład Armii „Łódź” z 18 DP armii niemieckiej. Natomiast na cmentarzu wojennym w Jeżowie przekazano informacje o spoczywających tam żołnierzach polskich poległych w boju pod Jeżowem, historii samej nekropolii, a także przybliżono postać dowódcy 83 pp – płk. dypl. Adama Nadachowskiego, który poległ w trakcie wyżej wspomnianych walk. Na obu cmentarzach zapalono znicze by w ten prosty sposób wpisać się w różnego rodzaju przedsięwzięcia oddające, w tym szczególnym wrześniowym czasie, hołd żołnierzom WP broniącym ojczyzny w 1939 r.
Ostatnim punktem wycieczki był cmentarz parafialny w Jeżowie, gdzie oddano pamięć Aleksandrowi Krukowieckiemu ps. „Żubr”, Karolowi Sulikowskiemu i Stanisławowi Sulikowskiemu ps. „Sulima” uczestnikom powstań: styczniowego i warszawskiego. Tutaj też trzy mogiły, bohaterów walk o niepodległość naszego kraju oznaczono tabliczkami „Żołnierzom Niepodległości” [więcej na temat tej akcji: http://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/biezaca-dzialalnosc-biu/53236,Akcja-spoleczna-Lodzianie-Zolnierzom-Niepodleglosci.html] Uczestnicy rajdu mogli również wysłuchać krótkiej prelekcji na temat historii Krzyża Niepodległości, a pretekstem do tego była wizyta przy grobie weterana wyróżnionego tym odznaczeniem.
Na zakończenie wyprawy uczestnicy rajdu mogli posilić się przy ognisku poczęstunkiem zapewnionym przez Oddział IPN w Łodzi. Na mecie każdy uczestnik otrzymał wydawnictwa i materiały okolicznościowe Instytutu Pamięci Narodowej. Przeprowadzono także konkurs weryfikujący wiedzę zdobytą podczas trasy. Zwycięzcy zostali nagrodzeni koszulkami z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego, na których widnieje jego cytat: „Kto chce ten może – Kto chce ten zwycięża”.
Przedsięwzięcie zostało zorganizowane przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi (opracowanie trasy, funkcja przewodników) oraz Stowarzyszenie Strefa Rowerowa Brzeziny (sprawy logistyczno-organizacyjne).
Tekst: Anna Józwik (IPN)
Fot. Jan Nowosławski