Staraniem Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi w dniach 14–15 maja 2019 r. w Rezydencji Dwór Polski w Bełchatowie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Walka o granice II Rzeczypospolitej”. Była to już trzecia konferencja z zapoczątkowanego w 2017 r. cyklu „Marszałek Józef Piłsudski – droga do Niepodległej”.
Konferencja była próbą podsumowania badań poświęconych procesowi kształtowania granic II Rzeczypospolitej. Uczestnicy spotkania odnieśli się zarówno do walki zbrojnej, jak i wysiłków dyplomatycznych podejmowanych m.in. na konferencji pokojowej w Paryżu. Prelegenci próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy walka o kształt granic zakończyła się sukcesem, czy też władze polskie mogły uzyskać więcej w zmaganiach zbrojnych i w politycznych szrankach. Ważnym zagadnieniem była również analiza, w jaki sposób proces kształtowania granic wpłynął na relacje z sąsiadami w kolejnych latach.
Partnerem przedsięwzięcia było Starostwo Powiatowe w Bełchatowie. Patronat honorowy nad konferencją objął Marszałek Województwa Łódzkiego Grzegorz Schreiber. Patronat medialny: TVP3 Łódź, Radio Łódź
Wygłoszone referaty:
Prof. Janusz Faryś (Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim)
Federacja i inkorporacja. Dwie wizje siły Polski odrodzonej w 1919 i 1920 roku
Dr hab. Arkadiusz Adamczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
Geopolityczne uwarunkowania budowy państwa w latach 1918–1919
Dr hab. Marek Białokur (Uniwersytet Opolski)
Gdy umilkły działa, czyli pierwsza odsłona dyplomatycznej batalii o granice Polski na forum paryskiej konferencji pokojowej w 1919 roku
Dr hab. Przemysław Waingertner (Uniwersytet Łódzki)
Zetowcy w Drugiej Rzeczypospolitej wobec idei federacyjnej i wojny z Rosją Sowiecką (1919-1920)
Dr hab. Jan Snopko (Uniwersytet w Białymstoku)
Wstępna faza wojny polsko-bolszewickiej. Operacja wileńska w kwietniu 1919 roku
Dr Dariusz Fabisz (Uniwersytet Zielonogórski)
Problem Wilna i Wileńszczyzny w stosunkach polsko-litewskich w latach 1920–1922
Płk dr hab. Juliusz Tym (Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie)
Wojskowo-geograficzna charakterystyka wschodniego teatru działań wojennych Rzeczypospolitej w wojnie z bolszewicką Rosją
Dr Zbigniew Girzyński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Polsko-rosyjska wojna o niepodległość 1919–1921?
Dr Jan Wiśniewski (Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu)
Syberyjska Brygada Piechoty: geneza, struktura i udział w walkach z bolszewikami w 1920 roku
Dr Jan Stanisław Ciechanowski (Uniwersytet Warszawski)
Walka o granice Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918–1922 z perspektywy hiszpańskiej
Dr Sebastian Pilarski (Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi)
Walka o granicę polsko-czechosłowacką w latach 1918–1920
Dr hab. Marek Dutkiewicz (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalskim)
Służba zdrowia Wojska Polskiego w latach 1918–1920
Prof. Jacek Piotrowski (Uniwersytet Wrocławski)
Szablą, piórem i.... stetoskopem! Gen. Stefan Hubicki w walce o granice Odrodzonej Rzeczypospolitej w latach 1918–1920
W ramach konferencji odbył sie też panel dyskusyjny „Walka o granice Rzeczypospolitej w latach 1918–1919”, w którym uczestniczyli: prof. Przemysław Hauser (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. Janusz Odziemkowski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie), prof. Tomasz Schramm (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), prof. Włodzimierz Suleja (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie/Uniwersytet Wrocławski), prof. Tadeusz Wolsza (Polska Akademia Nauk w Warszawie), prof. Mariusz Wołos (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie), prowadzenie dr Dariusz Rogut (Instytut Pamięci Narodowej w Łodzi/Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie).
Fragmenty dyskusji panelowych:
foto: Przemysław Brzeziński