E-Księgarnia
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi oraz Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi zaprosiły 10 października 2016 r. do Łódzkiego Domu Kultury na panel dyskusyjny zatytułowany „Październik ’56 – zapomniana rocznica?”.
Rozmawiali prof. dr hab. Jerzy Eisler – dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, autor książki „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL– i dr hab. Janusz Wróbel, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Łodzi, współredaktor książki Łódź w latach 1956-1957. Dyskusję poprowadził dr Mikołaj Mirowski, adiunkt Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Śmierć Józefa Stalina w 1953 r. pociągnęła za sobą lawinę przemian w ZSRR i bloku komunistycznym. W Polsce, od czasu krwawo stłumionych przez wojsko i milicję protestów robotniczych w Poznaniu w czerwcu 1956 r., utrzymywał się stan niepokoju. Władze partyjne, zdając sobie sprawę z napięć, do których doprowadził stalinizm, kolektywizacja oraz gospodarka planowa, gorączkowo szukały wyjścia z pogarszającej się sytuacji.
W październiku 1956 r. stało się oczywiste, że kluczem do rozwiązania kryzysu jest powrót do władzy Władysława Gomułki, autora koncepcji polskiej drogi do socjalizmu. 19 października, dzień przed zaplanowanym plenum KC, na którym miało dojść do wyboru Gomułki na pierwszego sekretarza partii, do Warszawy przyleciała niespodziewanie delegacja radziecka na czele z Nikitą Chruszczowem.
W tym samym czasie – w nocy z 18 na 19 października – oddziały Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej, które opuściły swoje garnizony na Dolnym Śląsku i Pomorzu, rozpoczęły marsz w kierunku Warszawy. Kraj znalazł się w stanie wrzenia, w większych i średnich miastach odbywały się wiece poparcia dla Gomułki, protestujące jednocześnie wobec radzieckiej interwencji.
Paneliści dyskutowali, jak z perspektywy sześćdziesięciu lat pamiętamy te wydarzenia, czy słusznym jest twierdzenie, że Październik ’56 to najbardziej zapomniany przełomowy moment w historii PRL. Zastanawiano się, jakie miejsce zajmuje polski rok 1956 w perspektywie innych kryzysów systemu komunistycznego, poczynając od masowych protestów w NRD w 1953 r., kończąc na stanie wojennym i kryzysie lat osiemdziesiątych w Polsce.
Przypominamy również, że w dniach 14 października – 18 listopada 2016 r. na wysokości ul. Piotrkowskiej 68 w Łodzi prezentowana będzie wystawa plenerowa Instytutu Pamięci Narodowej, zatytułowana „1956. Polska – Węgry. Historia i pamięć”.