E-Księgarnia
Wystawa elementarna przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji w Lublinie przedstawia podstawowe informacje na temat zbrodni dokonanej na Polakach w 1943 r. przez ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej.
Prezentowane fotografie i dokumenty pochodzą ze zbiorów prywatnych Leona Popka, Muzeum Regionalnego w Tomaszowie Lubelskim, ośrodka KARTA, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz Archiwum IPN.
Autorzy: Adrian Lesiakowski i Paweł Skrok
Koncepcja graficzna serii: Aleksandra Kaiper-Miszułowicz
Opracowanie graficzne: Magdalena Śladecka
Recenzja: dr. hab. Filip Musiał, dr Leon Popek
W latach 1943-1945 w ramach antypolskiej akcji OUN-B i UPA na Wołyniu, w Galicji Wschodniej i na Lubelszczyźnie zamordowanych zostało od 80 do 120 tys. Polaków. Dokładne liczby są bardzo trudne do ustalenia, choć z roku na rok wiedza historyczna o tych tragicznych wydarzeniach się rozszerza.
Zamieszkane wspólnie od lat wsie, sąsiedzkie zagrody i polsko-ukraińskie domy spłynęły krwią.
Kilkaset tysięcy Polaków zmuszono do ucieczki z zamieszkiwanych terenów. Mordy, gwałty, rabunki i pożoga dotknęły ok. 4 tys. miejscowości. W wyniku polskich działań obronnych i odwetowych zginęło od kilku do kilkunastu tysięcy Ukraińców.
Specyfiką antypolskiej akcji na Wołyniu był liczny udział ludności cywilnej w mordach. Zabijali sąsiedzi, członkowie rodzin, a także biedota wiejska, zmuszeni bądź namówieni przez aktywistów OUN i członków UPA. Polacy nazywali ich ze zgrozą rezunami i siekiernikami, gdyż mordowali mężczyzn, kobiety i dzieci podręcznymi narzędziami gospodarskimi.
Od 2017 roku 11 lipca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. Święto ma przypominać o zabitych Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i przedstawicielach innych mniejszości narodowych, a także Sprawiedliwych Ukraińcach, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali prześladowanych.
Szczątki ok 90% zamordowanych Polaków nadal spoczywają w dołach śmierci, na których nie ma krzyży.