E-Księgarnia
8 października 2019 r. w Lututowie zmarł Antoni Galiński, główny specjalista w Instytucie Pamięci Narodowej, z którego zadaniami – wliczając wcześniejszą pracę w Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich, następnie Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – związany był przez ponad pięćdziesiąt lat, aż do sierpnia 2019 r.
Urodził się 31 marca 1945 r. w Lututowie, ukończył historię i prawo na UŁ. Przerwaną przez represje po Marcu 1968 aktywność zawodową podjął w 1969 r.: był kierownikiem biura, a od 1994 r. dyrektorem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Łodzi, w latach 1995-1998 dyrektorem Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi. W latach 1998-1999 był zastępcą dyrektora, a w latach 1999-2000 likwidatorem Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu – IPN. W latach 2001-2003 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej, współpracując ściśle z prof. Witoldem Kuleszą, który kierował wówczas pracami pionu prokuratorskiego Instytutu.
Przez lata skupiał się na badaniu i upowszechnianiu tematyki lat wojny i okupacji, eksterminacji inteligencji, więziennictwa niemieckiego i sowieckiego, organizacji i działalności policji hitlerowskiej, zbrodni popełnionych na byłych Kresach Wschodnich RP. Rozwijał w szczególności problematykę zbrodni Wehrmachtu w Łódzkiem, niemieckich miejsc odosobnienia (jak obóz dla polskich dzieci i młodzieży przy ul. Przemysłowej w Łodzi, obóz cygański, więzienie w Radogoszczu), policji w getcie łódzkim – czy zbrodniczej likwidacji więzień NKWD we wschodnich województwach II Rzeczypospolitej w czerwcu-lipcu 1941 r. Bliska mu była również tematyka Powstania Styczniowego, a także więziennictwa, w kontekście represji na więźniach politycznych.
Od 2006 do 2019 r. jako główny specjalista w Oddziale IPN w Łodzi koordynował prace funkcjonujących na obszarze działania łódzkiego IPN kilkunastu Klubów Historycznych im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”, szkolnych Klubów im. Armii Krajowej, a także współpracę edukacyjną podejmowaną przez Instytut z jednostkami Służby Więziennej. Wspierał działania „Rodzin Katyńskich” w budowaniu zbiorowej pamięci o Zbrodni Katyńskiej. Otaczał opieką kombatantów Armii Krajowej, którzy nadali mu tytuł honorowego, a następnie zwyczajnego członka Światowego Związku Żołnierzy AK. Był honorowym członkiem Związku Sybiraków oraz Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Scalał środowiska. Budował i rozwijał aktywność lokalnych społeczności w zakresie upamiętniania walk i męczeństwa. Był uznanym nie tylko w Łódzkiem regionalistą, zasłużonym m.in. dla Lututowa, Płocka, Piotrkowa Trybunalskiego Sieradza, Skierniewic, Wielunia, Wieruszowa, Złoczewa. Współpracując ze śp. Julianem Baranowskim i śp. Markiem Budziarkiem był w latach 90. XX w. członkiem Zarządu Fundacji Monumentum Iudaicus Lodzensis na rzecz ratowania Cmentarza Żydowskiego w Łodzi. Uczestniczył w pracach Rady Naukowej Muzeum Gross-Rosen i Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola. W latach 2004-2016 pozostawał członkiem i aktywnie rozwijał działalność Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w Łodzi.
Rozumiał ideę dbałości o pamięć narodową realizowaną przez kolejne zmieniające swój byt prawny struktury odpowiedzialne za gromadzenie dokumentów, prowadzenie badań i postępowań prokuratorskich, edukację historyczną, upamiętnianie, a także poszukiwania miejsc pochówku ofiar reżimów totalitarnych.
Przez wiele lat wyznaczał swoim współpracownikom kierunek działania. Niestrudzony, niezmienny w swoich przekonaniach, nie zaprzestał tej aktywności aż do końca.
Trudno uwierzyć, że odszedł. Będzie nam go bardzo brakowało. Niech odpoczywa w spokoju.
Polecamy relację na portalu wielun.naszemiasto.pl, a w niej – zapis fragmentu wystąpienia prof. Witolda Kuleszy, żegnającego zmarłego.