Instytut Pamięci Narodowej Ogólnopolska konferencja naukowa „»Z piekła ku wolności«. Losy ludności cywilnej ewakuowanej z armią gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego w 1942 r.” – Łódź, 6–7 października 2022 r. - Aktualności -

W 2022 r. przypada 80. rocznica ewakuacji Armii Polskiej dowodzonej przez gen. Władysława Andersa ze Związku Sowieckiego na Środkowy Wschód. Wiosną i latem 1942 r. „nieludzką ziemię” opuściło ok. 116 tysięcy osób, w tym ok. 41 tys. ludności cywilnej, w większości kobiet i dzieci. Celem konferencji jest zaprezentowanie przez prelegentów z różnych dziedzin naukowych najnowszych wyników badań, dotyczących losów żołnierzy oraz ludności cywilnej w latach II wojny światowej oraz po jej zakończeniu.

Relacja z I dnia konferencji

Relacja z II dnia konferencji

PROGRAM

6 października (czwartek)

10.00–10.30 – rozpoczęcie konferencji

10.30–11.30

Dr hab. Sławomir Kalbarczyk (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie)

Fakty i mity. Ewakuacja Armii Polskiej w ZSRS oraz polskiej ludności cywilnej ze Związku Sowieckiego do Iranu w 1942 r. w polskiej historiografii powstałej po 1990 r.

Dr hab. Jacek Pietrzak, prof. UŁ (Uniwersytet Łódzki)

Polscy uchodźcy cywilni w krajach Bliskiego Wschodu (1939–1950). Stan badań i postulaty badawcze

11.30–12.00 przerwa

12.00–13.30

Prof. dr hab. Albin Głowacki (Uniwersytet Łódzki)

Próba infiltracji wychodźców polskich przez sowieckie służby wojskowe

Dr hab. Tadeusz Paweł Rutkowski, prof. UW (Uniwersytet Warszawski)

Władze sowieckie wobec Żydów – obywateli polskich VIII 1941 – VIII 1942. Próba krytycznej analizy

Dr Ewa Kowalska (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie)

Łączy nas pamięć. Wybrane przykłady losów deportowanych obywateli polskich docierających z głębi ZSRS w okolice formujących się polskich jednostek wojskowych w Uzbekistanie

13.30–14.30  przerwa

14.30–16.00

Dr Joanna Lusek (Muzeum Górnośląskie w Bytomiu)

Cztery serca, jedna droga. O wojennych losach kobiet z rodziny Wilczyńskich

Dr Ewelina Ślązak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)

Ksiądz Wiktor Judycki – opiekun duszpasterski żołnierzy i ludności cywilnej ewakuowanej ze Związku Sowieckiego

Mgr Lilianna Światek (Uniwersytet Łódzki)

„Za dzień lub dwa, może, życie nasze zmieni się nie do poznania”. Pamiętnik Stanisława Szlachciuka żołnierza Armii Polskiej w ZSRS

16.00–17.00 dyskusja

7 października (piątek) 

10.00–11.30 

Dr Bartosz Janczak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)

Ewakuacja Armii Polskiej w ZSRS z perspektywy dowództwa Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie

Dr hab. Janusz Wróbel

„Wśród obcych w dalekich stronach”. Relacje polskich uchodźców z mieszkańcami krajów azylu (1942-1950)

Dr Małgorzata Ptasińska (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie)

„Ewakuowani”. Obraz polskiej ludności cywilnej na Bliskim Wschodzie w literaturze i w sztuce w czasie II wojny światowej

11.30–12.00 przerwa

12.00–13.30

Dr Katarzyna Faligowska-Śliwak

Delegatura Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej w Nairobi – charakterystyka działań edukacyjnych dla polskich uchodźców

Mgr Patrycja Sanejko (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku)

Przez sierociniec w Bandrze do Balachadi. Życie codzienne polskich tułaczych dzieci
w indyjskich osiedlach

Mgr Magdalena Dzienis-Todorczuk (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku)

„A co z nami?” Powrót dzieci z sierocińców prowadzonych przez ZPP do Polski w 1946 r.

13.30–14.30 przerwa

14.30–16.00

Dr Dariusz Zdziech (Akademia Ignatianum)

Jak bagaż przez świat. W drodze do Ojczyzny

Mgr Magdalena Szeląg (Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie)

Pamięć nieutracona o losach ludności polskiej w Iranie – wspólne relacje i upamiętnianie

Mgr Klaudia Kierepka (Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie)

Źródła do badań nad losami ludności cywilnej, uratowanej z „nieludzkiej ziemi” w zasobie zespołu kolekcji Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

16.00–17.00 dyskusja