Nawigacja

Aktualności

Prezentacja wystawy „Zagłada żydowskich miasteczek” przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi

Od 22 sierpnia do 8 września 2022 r. na terenie łódzkiej Manufaktury jest prezentowana wystawa „Zagłada żydowskich miasteczek” przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi. Ekspozycja pokazuje zagładę polskich Żydów na terenie woj. łódzkiego podczas II wojny światowej.

Zorganizowana przez Niemców  eksterminacja rozpoczęła się w Kraju Warty z inicjatywy namiestnika tej prowincji Artura Greisera jesienią 1941 r. Jako pierwszych zgładzono 3,5 tys. żydowskich mieszkańców powiatu Konin. Zbrodni dokonało SS-Sonderkommando dowodzone przez Herberta Lange. Ta sama jednostka stanowiła później załogę obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, do którego  3 marca 1942 r. Niemcy wywieźli 3200 Żydów z getta w Żychlinie.  Wiosną i latem 1942 r. zlikwidowano również getta w Kutnie, Poddębicach, Bełchatowie, Łasku, Pabianicach, Sieradzu, Wieluniu, Zduńskiej Woli i innych miasteczkach i wsiach ziemi łódzkiej włączonych do III Rzeszy. Również do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem trafiło w początku września 1942 r. 15 tys. osób z łódzkiego getta: dzieci poniżej  10 roku życia, osób starszych i chorzy. Było to jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w jego historii nazwane „Wielką Szperą”.  

Równocześnie w tzw. Generalnym Gubernatorstwie Niemcy rozpoczęli w marcu 1942 r. tzw. Akcję "Reinhardt", czyli eksterminację Żydów, która objęła m.in. wschodnią część dawnego województwa łódzkiego włączonego w 1939 r. do Generalnego Gubernatorstwa. Do jesieni 1943 r. niemieccy okupanci wywieźli  mieszkańców gett z GG do obozów zagłady w Bełżcu, Treblince i Sobiborze, zamordowali tam 1,7 mln ludzi.  „Nie masz już, nie masz w Polsce żydowskich miasteczek, […] krew piaskiem przysypano, ślady uprzątnięto” – pisał Antoni Słonimski w wierszu „Elegia miasteczek żydowskich”. Zagłada unicestwiła żydowskie społeczności zakorzenione na polskiej ziemi niekiedy od setek lat. Dziś o ich obecności świadczą jedynie trawione przez czas cmentarze oraz tablice i pomniki upamiętniające ich zagładę

do góry